ĐẢNG SÂM (ĐẲNG SÂM)

???? 08/01/2024
Tên vị thuốc: Đảng sâm Việt Nam, phòng đảng sâm. Tên khác: Ngân đằng, cây đùi gà, mằn rày cáy (Tày), co nhả dòi (Thái), cang hô (H’Mông).

Tên vị thuốc: Đảng sâm Việt Nam, phòng đảng sâm.

Tên khác: Ngân đằng, cây đùi gà, mằn rày cáy (Tày), co nhả dòi (Thái), cang hô (H’Mông).

Họ: Hoa chuông (Campanulaceae).

Tên khoa học: Codonopsis javanica (Blume) Hook. f. Thoms.

Thành phần hoá học: Saponin, đường, tinh bột.

Công năng: Bổ trung ích khí, kiện tỳ, ích phế.

Công dụng: Thuốc bổ máu, tăng hồng cầu. Dùng trong bệnh suy nhược, ăn không ngon, thiếu máu, ốm lâu ngày, lòi dom, sa dạ con, rong huyết.

1. Nguồn gốc, phân bố

Đảng sâm là cây của vùng cận nhiệt đới, được ghi nhận ở Trung Quốc, Myanma, Ấn Độ, Lào, Việt Nam và Nhật Bản. Cây mọc hoang ở các tỉnh miền núi phía Bắc và Tây Nguyên, phân bố tập trung nhất ở Lai Châu, Sơn La, Lào Cai, Gia Lai, Kon Tum và Lâm Đồng.

Đảng sâm thường mọc trên các nương, rẫy đã bỏ hoang lâu ngày có cỏ tranh, đất tương đối màu mỡ và ẩm.

2. Đặc điểm thực vật

Hình ảnh cây thuốc đảng sâm với thân cỏ dây leo

Đảng sâm là cây thân thảo, leo bằng thân quấn. Thân leo dài 2 – 3 m, phân nhánh nhiều. Lá mọc đối, hình tim, mép nguyên, lượn sóng hoặc hơi khía răng cưa, mặt trên màu xanh lục, mặt dưới có lông nhung trắng. Hoa mọc riêng rẽ ở kẽ lá, cuống dài 2 – 6 cm, đài gồm 5 phiến hẹp, tràng hình chuông màu trắng, chia 5 thuỳ, nhị 5. Quả nang hình cầu có 5 cạnh mờ, đầu trên có một núm nhỏ hình nón, khi chín màu tím hoặc đỏ. Hạt nhiều màu vàng nhạt. Rễ phình thành củ hình trụ dài, đường kính 1,5 – 2,0 cm, phía trên to, phía dưới có phân nhánh, màu vàng nhạt.

3. Điều kiện sinh thái

Đảng sâm sống ở đất màu mỡ, nhiều mùn, cao ráo, thoát nước. Nhiệt độ thích hợp 18 – 25oC, có thể chịu được nhiệt độ trên 30oC nhưng không kéo dài. Về mùa đông nhiệt độ thấp cây vẫn sống được. Lượng mưa trung bình 1.200 – 1.500 mm.

Ở vùng núi có độ cao 400 – 1.600 m so với mặt biển cây mọc hoang dại, chu kỳ sinh trưởng kéo dài 1 năm. Ở đồng bằng cây vẫn sinh trưởng được nhưng thời gian bị rút ngắn còn 8 – 9 tháng.

Đảng sâm có tác dụng chống mệt mỏi, giảm suy nhược thần kinh và bồi bổ sức khỏe

4. Tác dụng

– Nhiều nhà khoa học thử nghiệm tác dụng của Đảng Sâm đã rút ra được những kết luận sau:

– Đảng sâm có tác dụng chống mệt mỏi và tăng cường sự thích nghi của cơ thể đối với môi trường nhiệt độ cao.

– Đối với hệ tiêu hóa: Đảng sâm có tác dụng tăng cường trương lực của hối tràng và cường độ co bóp càng tăng nếu tăng nồng độ thuốc.

– Đối với hệ tim mạch: Đảng sâm làm tăng cường độ co bóp của tim, tăng lượng máu cho não, chân và nội tạng.

– Đối với máu và hệ thống máu: Đảng sâm có tác dụng làm tăng số lượng hồng cầu, huyết sắc tố, làm giảm số lượng bạch cầu, làm tăng nhanh máu đông khô mà khong có tác dụng tán huyết.

– Ngoài ra, Đảng sâm còn có tác dụng hạ huyết áp, tăng cường miễn dịch của cơ thể, có tác dụng kháng viêm, hóa đàm, giảm ho, kháng khuẩn…